Page 4 - (SAYI 285 - 1 a\360ustos 2018.qxd)

1 Aðustos 2018 Çarþamba4

Dolma

ustalarý SAFRANBOLU

uyarýyor: TRENÝ

Hasan Ali Kalayoðlu hkalayoglu@hotmail.com

Gömleðin ilk düðmesi yanlýþ ilik- pün üstünde duran iki minicik çay-
lenince diðerleri de yanlýþ gider. danlýðýn týkýrtýsý kulaðýmýza þiir gibi
C.BRUNO geliyordu. Hemen bardaklarý çýkarýp
çaylarýmýzý doldurmaya baþladý. Bir
Birkaç gün önce bir arkadaþýmýz yandan da konuþuyordu:
facebookta "Ýskilip, neden Safran- -"Evet, gördüðünüz ürünler Ýski-
bolu olamadý?" sorusuna dayalý bir lip malý. Ben hemen hemen her ay
konu açmýþtý. Okuyunca 4-5 yýl ön- Ýskilip'e gider; Elmalý'yý, Göl'ü,
ceki bir aným aklýma geldi. Okuyun- Aluç'u, Çomu'yu dolaþýp bunlarý to-
ca, sorunun yanýtý da verilmiþ ola- parlar gelirim. Doðrusu, satýþlarý da
caktý. Bu nedenle de buraya almak hiç fena deðil."
istedim. Ben;
Bir yaz günü. Saat 09.30-10.00 -"Peki ama neden Safranbolu
civarý ve hanýmla birlikte Safranbo- ürünü diye satýyorsunuz? Ýskilip'in
lu'da esnaf arastalarý arasýnda dola- hakkýný yemiþ olmuyor musunuz?"
þýyoruz. Manzara Ýskilip'in birebir diye biraz da sitemli bir tarzda so-
aynýsý. Esnaftan bazýsý dükkânýnýn runca, gözlerime bakarak þunlarý
‘Bize sormadan düðün elindeki ibrikle kendi dükkânýnýn hip çýkmazsanýz bir çýkan bulunur."
kepenklerini yeni açýyor. Bir kýsmý
söyledi:
-" Eee arkadaþ, siz malýnýza sa-
önüyle birlikte komþu dükkânlarýnýn
önünü de hafif ýslatmýþ, hafif hafif
Sözün bittiði yerdi burasý ve
"haklýsýnýz" demekten baþka bir þey
süpürmekte. Daha önce gelenler
ise bu iþleri bitirerek dükkânýnýn
diyemedim.
önüne koyduðu hasýr sandalyesine
Konuþma yavaþ yavaþ Safran-
günü belirlemeyin’ oturmuþ, sabah çayýný içmekte. Ye- bolu ile Ýskilip arasýndaki benzerlik-
ni yeni gelenler ise tüm dükkân sa-
lere doðru geliþti. Ben de bu arada
kafamý kurcalayýp duran temel so-
hiplerine teker teker selam verip ha-
yýrlý alýþveriþler dileklerini ilettikten
ruyu sordum:
-"Safranbolu'yu dünyaya taný-
sonra kendi dükkânýna doðru yö-
tan deðerlerin hemen hepsi, belki
nelmekte. Hepsi de güler yüzlü ve
hallerinden memnun.
halde, Ýskilip neden Safranbolu
Doðrusu bir tuhaf oldum. "Neden de daha fazlasý Ýskilip'te de olduðu
benim ilçem böyle deðil, buradan ne- olamadý?"
Ne geline takýlacak yi eksik?", ya da "Ayný özelliklere sa- Defalarca Ýskilip'e gelmiþ ve iyi
altýnlar, ne daðýtýla- hip olan ilçemi býrakýp da neden bu- bir gözlemci olduðu belli olan
cak hediyeler, ne de rayý görmek istedim?" sorularý ka- dükkân sahibinin verdiði yanýt, tüm
famda dönüp dururken, Elmalý, Göl,
soru iþaretlerini ortadan kaldýran net
yeni eve alýnacak Aluç gibi köylerin birinde yapýldýðý ilk bir gözlemdi. Þunlarý söyledi bize:
beyaz eþya ve mo- bakýþta belli olan minyatür beþik, tok- -"Ýskilip esnafýnýn geleneksel ya-
bilyalar. Ýskilip'te dü- maklý kaðný vb. dolu bir dükkânýn pýsý bize göre çok daha köklü ve üs-
ðünlerin en önemli önüne geldik. Þaþkýnlýkla bir þeyler tün özellikler taþýyor. Arastalarýnýzýn
bundan 50 yýl kadar önceki durumu
alacaðýmýzý zannederek yanýmýza
unsuru hiç þüphesiz gelen dükkân sahibine tokmaklý kað- buraya göre çok daha mistik ve ori-
Ýskilip Dolmasý. Du- nýyý göstererek sordum: jinal özelliklere sahip. Siz, hatayý yýl-
rum böyle olunca -"Bunlar Safranbolu'da mý yapý- lar önce yapmýþsýnýz. Þöyle ki,
düðün vaktinde dol- lýyor? arastada el deðiþtiren ya da yýkýlan
-"Evet, bizim yerli ürünümüz-
bir dükkânýn yerine çok katlý, en kö-
ma ustasý neredey- dür." tüsü de beton yapý yapýlmasýna ses
se damattan daha Ýçimdeki öfkeyi bastýrmaya çalý- çýkarmamýþsýnýz. O mistik ve doðal
önemli bir konuma þarak gözlerimi gözlerine dikip sert- güzellik de orada bitmiþ. Ahþap ya-
oturuyor. Düðün sa- çe söylendim: pýnýn arasýndaki bir tek beton bina
bile tüm arastanýn mistik ve orijinal
-"Bana sanki Ýskilip'ten getirilmiþ
hiplerini uyaran dol- gibi geliyor." özelliðini yitirmesi demektir. Ýþte biz
ma ustalarý kendile- Bir an durakladý; sonra da su- buna izin vermedik. Beton yapmak
rinden habersiz dü- çüstü yakalanmýþ olmanýn verdiði isteyenler için yeni bir kent yeri ay-
mahcubiyetle:
rýldý. Onlar orada istedikleri gibi bi-
ðün gününe karar -"Evet." dedi ve devam etti, "As- nalar diktiler ama burada kalanlar
verilmemesini aksi lýnda Ýskilip'ten getiriyoruz ama kentin yapýsýna kesinlikle sadýk kal-
takdirde dolmasýz müþteriye bu þekilde söylememiz dýlar ve ahþap görünümden hiçbir
düðün yapmak zo- gerekiyor. Yoksa siz Ýskilip'ten mi dönemde vazgeçmediler. Zaten bir
geldiniz? Doðrusu buraya Ýskilipli az
süre sonra bizim korumamýza da
runda kalabilecekle- gelir. Çünkü Ýskilip'in buradan pek gerek kalmadý, çünkü devlet yasak-
rini belirtiyor de farký yoktur." ladý. Dikkat ederseniz resmi binalar,
Göðsümü kabartarak yanýtla- hatta banka þubeleri bile ayný görü-
Düðün ve Hac dönüþü ikramýnýn vazge- öðrenilip ustadan onay alýndýktan sonra gün nü belirlemek için önce ustalarla görüþerek dým: nümde. Ýþte aramýzdaki en önemli
çilmezi olan ve Ýskilip'in en eski geleneklerin- belirleniyor ve davetiyeler daðýtýlýyor. Hatta dolma ustasýnýn boþ gününü öðreniyor. Kar- -"Övünmek gibi olmasýn ama fark bu."
den biri olan Ýskilip Dolmasý her þeye rað- ustayý garantiye almak için ustanýn dolma þýlýklý mutabakattan sonra dolma ustasýnýn evet, Ýskilipliyiz." Soru cevabýný bulmuþtu. Hem
men yaþatýlýyor. Ancak bu önemli günlerde malzemeleri rehin alan bile oluyor. onayýyla düðün gününe karar veriliyor. Dol- Ayný yumuþak tavrýyla bizi içeri de geri dönülemeyecek kadar acý
verilecek olan Ýskilip Dolmasý'nýn bir diðer Düðün yapacak aileler düðün tarihi belir- ma ustasýnýn gün belirlemedeki önemli rolü buyur etti ve; bir biçimde. Bu saatten sonra da
yönü ise davetlerin verileceði günü dolma lerken genelde akraba ve dostlarýn rahat ka- tüm düðünlerin ve davetlerin yaz aylarýnda -"Buyurun, yeni demlemiþtim, yapýlabilecek çok fazla bir þey kal-
ustalarýnýn belirlemesi. Düðün yapacak aile- týlabileceði bir tarih belirlemeye çalýþýr. Ancak yapýlmasý buna karþýlýk dolma ustalarýnýn bir bardak çayýmý için, hem de ko- mamýþtý zaten. Ýskilip, Safranbolu
ler ve hac dönüþü daveti verecek olan hacý- Ýskilip'te durum çok daha farklý. Düðünlerin azlýðýna baðlanýyor. Haftada ortalama 10-20 nuþalým." dedi. olma þansýný kaçýrmýþtý yani.
lar gün belirlemeden önce dolma ustalarýna en önemli unsuru dolma olunca en önemli ki- arasý düðün daveti verildiði göz önüne alýn- Nazlanmadan içeri girdik ve ha- Baþka trenlerin de kaçýrýlmama-
gitmek zorunda. Dolma ustasýnýn boþ günü þi de dolma ustalarý oluyor. Aileler düðün gü- dýðýnda dolma ustasýnýn önemi anlaþýlýyor. sýr sandalyelere oturduk. Küçük tü- sý dileklerimle…

Engelli raporuyla araç alanlar Soylu: Çok kaza yapan

kaskodan muaf olacak

Engelli raporu ile ÖTV ve MTV'den belgeleyenlerden engellilik derecesi sürücü eðitime alýnacak
muaf olarak alýnan araçlarýn sürücüle- yüzde 90 veya daha fazla olup teker-
rine Yargýtay'dan kötü haber geldi. lekli sandalye veya sedye ile binilmesi-
Özürlü yakýnlarý üzerine araç alýp di- ne ve seyahat edilmesine uygun terti- Ýçiþleri Bakaný Süleymen gede trafik kazalarýnda önemli "TEDES'Ý KALDIRDIK" dýðýmýz ve uygulamaya çalýþtýðý-
reksiyonuna geçen sürücüler kaza bat yaptýran malul ve engelliler beþ yýl- Soylu, çok kaza yapan sürücü- derecede azalma olduðunu ifa- Trafik, Elektrik, Elektronik mýz yöntemlerin meyvelerini bu
yaptýklarý takdirde kaskodan da muaf da bir sürücü dahil 9 kiþilik oturma ye- leri Eskiþehir'de eðitime alacak- de eden Bakan Soylu, "Özellikle Denetleme Sistemi'ni (TEDES) süreç içerisinde sürekli almaya
olacaklar. Engelli raporu ile ÖTV ve ri olan ÖTV'siz sýfýr araç alabiliyor.
MTV'den muaf olarak alýnan araçlarýn larýný belirtti. otobanlarda belli bir hýz limitinin de kaldýrdýklarýný anýmsatan çalýþacaðýz."
sürücülerine Yargýtay'dan kötü haber YARGITAY'DAN Ýçiþleri Bakaný Süleymen üzerine çýkma konusunu kontrol Soylu, þunlarý kaydetti: "Þimdi-
geldi. Özürlü yakýnlarý üzerine araç KASKO ENGELÝ Soylu, Eskiþehir'de bir trafik oku- altýna aldýk. Uygulamanýn baþla- den sonra yavaþ yavaþ Elektro- "ÇOK KAZA YAPANI
alýp direksiyonuna geçen sürücüler Engelli vatandaþlara tüm bu haklar lu kuracaklarýný belirterek "Trafik dýðý geçen yýl 1 Temmuz ile bu nik Denetleme Sistemi'ni uygu- EÐÝTÝME ALACAÐIZ"
kaza yaptýklarý takdirde kaskodan da tanýnýrken Tokat'ýn Turhal ilçesinde ise pisti, sürücü eðitim alaný oluþtu- yýl 1 Temmuz arasýnda elde etti- lamaya koyacaðýz. Nedeni þuy- Bakan Süleyman Soylu, tra-
muaf oluyorlar. Yüksek mahkeme, en- milyonlarca kiþiyi yakýndan ilgilendiren racaðýz. Bir taraftan Türkiye'de ðimiz sonuçlar, ölümlü ve yara- du; 200'er, 500'er metre arayla fik konusunda polislerin uzman-
gelli aracýný baþkasý kullanýrken kaza ilginç bir geliþme yaþandý. Ýlçe merke- en çok kaza yapan, kazaya karý- lamalý trafik kazalarýnda yüzde 7 trafik cezalarýnýn kesildiði, va- laþmasý için eðitimler verdiklerini
yapmasý halinde kasko þirketinin öde- zinde meydana gelen kazada, yüzde þan sürücülerimizi orada eðitime bir iyileþme saðladýk, yüzde 6 da tandaþýn evine gittiði zaman da de aktararak, sözlerini þöyle ta-
me yapmayacaðýna hükmetti. 90'ýn üzerinde engelli kiþiye ait otomo- alacaðýz, bir taraftan da buna ölümlerde eksilme saðladýk. Bu, bir kâbusla karþýlaþtýðý tablo mamladý: "Sadece eðitimleri bu-
bilde büyük çapta maddi hasar mey- meyilli olan sürücülerimizi eði- geliþmiþ ülkelerde, özellikle Av- önümüzdeydi. Þimdi tüm bunla- rada tutmayacaðýz, inþallah Es-
ENGELLÝ YAKINLARI ÖTV VE dana geldi. Hasar bedelini aracý kas- timlere almýþ olacaðýz" dedi. rupa gibi ülkelerde bir yýlda elde rý Türk Standartlarý Enstitüsü da- kiþehir'de bir trafik okulu, trafik
MTV'DEN MUAF OLUYORDU kolattýðý sigorta þirketinden almak iste- edilemeyecek kadar büyük bir hil, Bilim, Sanayi ve Teknoloji pisti, sürücü eðitim alaný oluþtu-
TÜÝK verilerine göre Türkiye'de 5 yen araç sahibi kaskodan onay alama- "TUZAK RADAR rakamdýr." Bakanlýðý dahil, uluslararasý ku- racaðýz. Bir taraftan Türkiye'de
milyonun üzerinde engelli vatandaþ yýnca büyük þok yaþadý. Þirket, kaza UYGULAMASINI rallar dahil, bir yöntemle bugün en çok kaza yapan, kazaya karý-
bulunuyor. Yani Türkiye nüfusunun anýnda aracý otomobil sahibinin deðil KALDIRDIK" "ARAÇ SAYISI ARTTI, bir noktaya getirmiþ durumda- þan sürücülerimizi orada eðitime
yüzde 7'sini engelliler oluþturuyor. Bu- baþka birinin kullandýðý gerekçesiyle Plakaya yazýlan ceza oranýný KAZALAR AZALDI" yýz. Yavaþ yavaþ bizim istediði- alacaðýz, bir taraftan da buna
nun yüzde 43'ü erkek, yüzde 57'si ka- ödeme yapýlamayacaðýný bildirdi. Tur- azaltýp, yüz yüze ceza oranýný Trafikteki en önemli sorunlar- miz ölçütlerde bunlarý açmaya meyilli olan sürücülerimizi eði-
dýn. Vergi muafiyetlerinden çalýþma hal 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ka- bununla dengelemeye çalýþtýk- dan birinin emniyet kemeri, di- ve bu denetleme sistemine de timlere almýþ olacaðýz. Ayný za-
haklarýna, fatura indirimlerinden oto- pýsýný çalan araç sahibi, ÖTV'den mu- larýný da anlatan Soylu, þöyle ðerinin de süratle ilgili olduðunu bir þekilde geçmeye baþladýk. manda burada cari görevlerini
mobilde düþük fiyata kadar pek çok af olarak satýn aldýðý araçtaki hasarýn konuþtu: "Bu tedbiri aldýðýmýzda vurgulayan Soylu, þöyle dedi: Buradaki temel mesele ceza yapan trafik polislerimizin de
hak engelli vatandaþlarýn hizmetine karþýlanmasýný talep etti. Davalý sigor-
sunuluyor. ta þirketi avukatý ise aracý baþkasýnýn arkadan yazýlan ceza oraný yüz- "Biz bu uygulamayý gerçekleþtir- yazmak deðil, hýzý kontrol altýna sürdürülebilir eðitimini mümkün
Yüzde 90 ve üzeri engelli yakýný kullandýðý gerekçesiyle davanýn red- de 75, yüz yüze yazýlan ceza meye baþlayýnca özellikle 'Oto- almak ve kurallarýn iyi uygulan- olduðu ölçülerde ortaya koyma-
olanlar ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ve dedilmesini istedi. Mahkeme, bin 500 oraný yüzde 25'ti. Þimdi bunu yollarda araç sayýsýnda bir düþ- masýný saðlayabilmektir. Gerek ya çalýþacaðýz. Halen 6 bin 242
MTV (Motorlu Taþýtlar Vergisi) muafi- liralýk hasar bedeli ile bin liralýk deðer 50'ye 50 yani yarý yarýya getirme me olur mu?' diye endiþe duy- bu sistemden önceki uyarý lev- personel ve 1167 ekiple yürütü-
yetli sýfýr araç alabiliyor. Ayrýca yüzde kaybý bedelini talep eden davacýnýn noktasýnda bir iradeye kadar duk ama tam tersi oldu. 1 Tem- halarý gerek bunlarýn bulunduk- len bölge trafik denetlemelerine
90 ve üzeri engelli yakýný olanlar, en- haksýz olduðuna hükmetti. Davacý ka- ilerlemiþ durumdayýz. Bu nokta- muz 2017 ile 1 Temmuz 2018 larý yerlerin aslýnda tam da bizim 1750 personelle oluþturacaðý-
gelli yakýný tarafýndan kullanýlmasý ve rarý temyiz edince devreye Yargýtay dan hareketle tuzak radar uygu- arasýnda otoyollarda araç sayýsý iþimize yarar, kazalarý engelle- mýz 292 ekip ilave ediyoruz."
engelli kiþinin ortopedik engelli olmasý 17. Hukuk Dairesi girdi. Daire, mahke- lamasýný kaldýrdýk. Yine algýla- yüzde 25 arttý. Bu da çok önem- yebilecek þehir içi trafik güvenli- Konuþmanýn ardýndan Ýçiþle-
þartý ile yurt dýþýndan özel tertibatlý me kararýný onadý. Emsal nitelikteki nan yakalanma riski duygusu li. Bir yýlda otoyollardaki araç sa- ðini kontrol altýna alabilecek, þe- ri Bakaný Süleyman Soylu,
araç getirtebiliyor. Engellilik durumlarý- kararla; bir yakýnýnýn üzerine aldýðý için bir adým daha attýk. Maket yýsý yüzde 25 artmasýna raðmen hirler arasý trafikte de bir þekilde Emniyet Genel Müdürü Celal
nýn araçlarý bizzat kullanamayacak ve aracý kullananlarýn kaza yapmasý ha- trafik uygulamasýný gerçekleþtir- kazalar yüzde 7, ölümler de yüz- hýzdan ve süratten kaza yapma- Uzunkaya ve Kýrýkkale Valisi
sürekli olarak tekerlekli sandalye veya linde kaskodan yararlanamayacaklarý dik." de 6 oranýnda azalmýþtýr. De- sýný engelleyebilecek bir yol yön- Mehmet Ýlker Haktankaçmaz,
sedye kullandýklarýný saðlýk raporu ile hüküm altýna alýnmýþ oldu. Bu uygulamayla maket trafik mek ki tedbir bizim açýmýzdan tem belirlendi. Bu konuda da dereceye giren polislere sertifi-
ekipmanlarýnýn bulunduðu böl- çok önemli ve vazgeçilmezdir." önemli adýmlar atýldý. Bu uygula- kalarýný verdi.